Jakość życia osób starszych w znacznym stopniu zależna jest od dynamiki występowania objawów starzenia, takich jak: obniżenie gęstości mineralnej kości,  spadek masy mięśniowej, wzrost zawartości tkanki tłuszczowej, występowanie nadciśnienia tętniczego, spadek poziomu wydolności fizycznej, a także wzrost insulinooporności. Dowiedziono, że systematycznie podejmowana aktywność fizyczna w warunkach hipoksji zwiększa skuteczność działań prewencyjnych. Szerokie spektrum korzystnego wpływu środowiska hipoksycznego daje obiecujące możliwości poprawy jakości życia osób starszych. Ekspozycja organizmu na hipoksję w połączeniu z treningiem siłowym przyczynia się do istotnego przyrostu siły mięśniowej w porównaniu do jednostek treningowych realizowanych w warunkach normoksji. Ponadto trening przeprowadzony w warunkach przerywanej hipoksji wskazywał na wzrost gęstości mineralnej kości w wyniku zastosowanego bodźca. Na tej podstawie można przypuszczać, że odpowiednio zaplanowany i przeprowadzony program treningowy w warunkach hipoksji może być korzystną procedurą przy zapobieganiu jak i leczeniu osteopenii i osteoporozy będącej jedną z chorób cywilizacyjnych.

Niska aktywność fizyczna sprzyja wzrostowi trzewnego depozytu tkanki tłuszczowej który jest źródłem hormonów i cytokin (adipokin). Nadmierny przyrost tkanki tłuszczowej niekorzystnie wpływa na ogólny stan zdrowia i jakość życia. Konsekwencją tych zmian może być rozwój insulinooporności, cukrzycy typu II oraz chorób układu krążenia. Trening o charakterze tlenowym prowadzony w warunkach hipoksji skutkuje lepszym utlenowaniem tkanki tłuszczowej a tym samym nasileniem procesu lipolizy i szybszą redukcję tkanki tłuszczowej. Wyniki badań z ostatnich lat wskazują, że jednostki treningowe realizowane w warunkach hipoksji przyczyniają się do nasilenia redukcji tkanki tłuszczowej i obniżenia poziomu cholesterolu we krwi. Odnotowano również wpływ wysiłku fizycznego na wrażliwość komórek na insulinę. Systematycznie podejmowana aktywność fizyczna o charakterze wytrzymałościowym realizowana w warunkach hipoksji prowadzi w stosunkowo krótkim czasie do wzrostu ilości transporterów glukozy (GLUT4). W wyniku czego glukoza w prostszy sposób przenika do komórek, tym samym jej poziom we krwi ulega zmniejszeniu. W konsekwencji prowadzenia ćwiczeń w środowisku hipoksycznym następuje wzrost wrażliwości komórek na insulinę i zwiększenie tolerancji glukozy i aktywności enzymów glikolitycznych.  Powyższe zmiany są niezwykle istotne w leczeniu i prewencji cukrzycy typu II.

Badania będą miały charakter eksperymentalny i zostaną przeprowadzone wśród 60 kobiet, w wieku 50-59 lat, niepodejmujących dotychczas regularnej aktywności fizycznej. Zostanie dokonany losowy podział badanych na cztery grupy (gr I- trening w warunkach hipoksji normobarycznej; gr II- trening w warunkach normoksji; gr III- bierna eskpozycja na hipoksję, gr IV brak realizowanego programu treningowego, grupa kontrolna). Projekt badawczy będzie się składał z pięciu etapów. Przed przystąpieniem do realizacji planu treningowego zostaną wykonane: pomiary wybranych wskaźników somatycznych, pomiary wskaźników ilościowych masy kostnej oraz badanie biochemiczne i morfologiczne krwi. W drugim etapie dokonane zostanie wyznaczenie obciążeń do treningu w hipoksji normobarycznej. W celu przeprowadzenia oceny jakościowo- ilościowej sposobu żywienia zastosowana zostanie metoda bieżącego notowania. Dzienniczki żywieniowe będą uzupełniane dwukrotnie (na początku II i III etapu) przez okres 4 dni. Trzeci etap badań zakłada realizację autorskiego programu treningowego. Treningi o charakterze wytrzymałościowym realizowane będą poprzez wdrożenie specjalnie skonstruowanego planu treningowego realizowanego z wykorzystaniem cykloergometru rowerowego w symulowanych warunkach wysokogórskich. Plan treningowy składać się będzie z trzech zasadniczych części, w ramach których będą realizowane odrębne zadania. Jednostki treningowe odbywać się będą przez okres 4 tygodni po 90 min, trzy razy w tygodniu. Wszystkie kobiety podczas zajęć korzystać będą z monitorów częstości skurczów serca. Siłowo-wytrzymałościowa jednostka treningowa będzie miała charakter progresywny, zrealizowana zostanie przy pomocy gum oporujących z zastosowaniem metody obwodowej. W następnym dniu po zakończonym programie treningowym zostanie ponownie wykonany pomiar wybranych wskaźników somatycznych, badanie biochemiczne krwi, oznaczenie wybranych markerów obrotu kostnego oraz wskaźników metabolizmu lipidów i węglowodanów. Dodatkowo w celu oceny efektu długofalowego oddziaływania programu treningowego 21 dni po jego zakończeniu powyższe pomiary zostaną powtórzone.

            Zjawisko hipoksji może być skutecznym środkiem terapeutycznym. Jednakże, dyskusyjny pozostaje dobór intensywności, częstotliwości oraz rodzaj aktywności fizycznej, która optymalnie wpłynie na gospodarkę lipidową i węglowodanową. Korzystnym wydaje się być zatem opracowanie i sprawdzenie skuteczności programu treningowego prowadzonego w warunkach hipoksji normobarycznej, połączonego z monitorowaniem sposobu odżywiania, wśród osób najbardziej narażonych na osteoporozę, w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom tej choroby. Ponadto celowym wydaje się zweryfikowanie czy wysiłek o charakterze wytrzymałościowo-siłowym prowadzony w warunkach hipoksji normobarycznej istotnie wpływa na gospodarkę węglowodanową i lipidową.

Dobroczynne działanie zimna na organizm ludzki znane jest od dawna. Pływanie w zimnej wodzie stosowane jest w celu wywołania fizjologicznych, narządowych i układowych reakcji obronnych, korzystnych i skutecznych w utrzymaniu lub przywracaniu homeostazy organizmu ludzkiego. Morsowanie to krótkotrwała kąpiel w zimnej wodzie jeziora, morza, lub innego zbiornika wodnego, praktykowana w grupie w sezonie jesienno – zimowym powodująca wzrost odporności, usprawnienie układu termoregulacyjnego, poprawę funkcji układu sercowo – naczyniowego, ukrwienie skóry, poprawę nastroju. Morsowanie może przyczynić się do subiektywnego zmniejszenia zmęczenia organizmu oraz bolesności. Dodatkowo wykazano, że zimne kąpiele pozytywnie oddziałują na poprawę odnowy powysiłkowej. Osoby regularnie morsujące wykazują większą tolerancję na niskie temperatury. Regularne wystawienie na działanie czynnika zimna zwiększa tolerancję na zimno dzięki licznym mechanizmom adaptacyjnym. Niska temperatura działa przeciwbólowo i przeciwobrzękowo, poprawia krążenie, ma właściwości antyoksydacyjne, redukuje stany zapalne, pozytywnie wpływa na pracę układu nerwowo-mięśniowego.Wykazano, że pływanie w lodowatej wodzie ma pozytywny wpływ na psychikę człowieka, oraz działa przeciwdepresyjnie.  Regularne zimowe kąpiele prowadzą do poprawy ogólnego samopoczucia u pływaków cierpiących na reumatyzm, fibromialgię czy astmę. Ze względu na wzrost katecholamin pływanie w zimnej wodzie może być lekiem na depresję, ponieważ aktywuje współczulny układ nerwowy i zwiększa stężenie norepinefryny i β-endorfiny.  Osoby, które postrzegają siebie jako tolerujące zimno doświadczają stabilnych emocji, a także większej aktywności i wigoru.  Za mechanizm przystosowania uważa się habituację lub aklimatyzację. Gwałtowny stres psychiczny jakim jest wejście do lodowatej wody uwalnia szereg zjawisk w organizmie. Uwalniane w kontakcie z zimną wodą hormony stresu adrenalina, noradrenalina i kortyzol stymulują układ odpornościowy do mobilizacji oraz pozytywnie wpływają na psychikę. Szok termiczny spowodowany zanurzeniem w zimnej wodzie poza wzrostem hormonów stresu stymuluje wydzielanie w mózgu serotoniny, dopaminy, oksytocyny, beta-endorfin. To właśnie te hormony nazywamy hormonami szczęścia, dzięki którym zanurzenie w lodowatej wodzie pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne człowieka, poprawia nastrój i chroni przed depresją. Należy pamiętać, że endorfiny hamują uczucie bólu i stresu co jest istotne w warunkach lodowatej wody.

 Badaną grupę stanowić będzie 30 „Morsów” (n=15 kobiet  i  n=15 mężczyzn) z Krakowskiego Klubu „Morsów” Kaloryfer, w wieku od 35 do 55 lat, a grupę kontrolną n=15 kobiet i n=15 mężczyzn to osoby niemorsujące i oraz niepodejmujące aktywności fizycznej.W ramach sezonu morsowego 2023/24 dla uczestników badań (n=30) z krakowskiego Klubu „Morsów” Kaloryfer zorganizowane zostaną zajęcia przez instruktora z slow joggingu przed wejściem do wody.  Morsowanie wraz z slow joggingiem będzie trwać: 1 raz w tygodniu, przez okres 5 miesięcy, od listopada do marca nad Zalewem Bagry w Krakowie. Grupa badana „Morsów” będzie, również korzystać z basenu sportowego AWF w Krakowie, 1 raz w tygodniu, przez okres 5 miesięcy, od listopada do marca sezonu morsowego 2023/24. Opiekę medyczną nad uczestnikami projektu sprawować będzie lekarz.  Celem projektu jest promocja sportu i zdrowia poprzez współpracę z krakowskim Klubem Morsów „Kaloryfer” w formie prowadzenia zajęć z slow joggingu oraz poprzez umożliwienie uczestnikom projektu korzystania z Zespołu Krytych Pływalni AWF Kraków, jak również wykonanie „Morsom” podstawowego badania morfologii krwi oraz właściwości reologicznych krwi w Pracowni Fizjologii Krwi należącej do Centralnego Laboratorium Naukowo – Badawczego Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie.

https://krakow.tvp.pl/76260986/morsowanie-przepisem-na-zdrowie

https://www.rmf24.pl/regiony/krakow/news-morsowanie-i-jego-efekty-dla-zdrowia-wyjatkowe-badania-krako,nId,7353465#crp_state=1

https://www.facebook.com/Krakowski.Klub.Morsow.Kaloryfer/posts/pfbid0LaZko1GLQEJ53effTCnFYkAa8oGs8xx9KL9KojoQRRNmpxYfJmEHW37rxPDMm7Mzl